Zatarty silnik – przyczyny i sposoby zapobiegania

Zatarcie silnika to poważny problem. Nie wszyscy wiedzą jakie są jego przyczyny i w jaki sposób można go uniknąć. Jego istota leży w niewłaściwej eksploatacji silnika, wydłużonym okresie wymiany oleju czy braku kontroli poziomu oleju w silniku. Są też inne powody. Oto pierwsza część naszego poradnika.

Troska o stan techniczny naszego samochodu, zwłaszcza ulubionego daily drivera, powinna w największej mierze skupiać się wokół trzech jego elementów – nadwozia, hamulców i silnika. Wydawać by się mogło, że dzisiejsze silniki tłokowe są bezobsługowe. Skoro już w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku Honda tworzyła silniki wymagające praktycznie tylko okresowej wymiany oleju, to dzisiejsze motory powinny być o niebo lepsze. Prawda okazuje się jednak bolesna. Nowoczesny silnik stworzony w duchu downsizingu nie dość, że z założenia ma krótszy resurs, to na dodatek wymaga znaczniej lepszych olejów i części eksploatacyjnych do jego prawidłowej pracy. Co gorsza, zaniedbania w obsłudze serwisowej takiego silnika mogą zakończyć się zatarciem silnika.

Zatarcie silnika –  co to znaczy?

W przypadku każdego silnika spalinowego wyposażonego w układ korbowo-tłokowy, niezbędnym elementem jego prawidłowej pracy jest właściwe smarowanie współpracujących ze sobą podzespołów. Ich ruchowi towarzyszy bowiem tarcie. Aby zmniejszyć straty energii nim powodowane oraz wydłużyć żywotność ocierających się o siebie części silnika, należy wprowadzić pomiędzy nie olej silnikowy. Tworzy on specjalny film olejowy na poszczególnych podzespołach, który wypełnia ich nierówności.

Zobacz: Trwałość oleju silnikowego – jak długo można przechowywać olej w pudełku?

W sytuacji kiedy dochodzi do zerwania filmu olejowego zostaje uwolniona ogromna ilości energii cieplnej. Jeśli proces ten postępuje na skutek wydłużającego się braku filmu olejowego między powierzchniami trącymi, może dojść nawet do stopienia się podzespołów. Gdy film olejowy zostanie przerwany w długotrwały sposób np. na panewce korbowodu, może dojść do jego zblokowania czego konsekwencją może być wybicie dziury w bloku silnika przez korbowód !

Niski poziom oleju silnikowego – skutki

Główną przyczyną zatarcia silnika jest oczywiście zbyt niska ilość oleju silnikowego w układzie. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele, od zbyt nadmiernego zużywania oleju przez silnik na skutek zużytych pierścieni tłokowych, turbosprężarki czy uszkodzonej miski olejowej. Z tego powodu warto cyklicznie, chociaż raz w miesiącu sprawdzać poziom oleju w silniku.

Rozcieńczony olej silnikowy a jakość smarowania

Jeśli auto wyposażone jest  w silnik Diesla warto wiedzieć, czy posiada także filtr cząstek stałych. Jego zadaniem jest co prawda wychwytywanie szkodliwych cząstek stałych ze spalin, ale w trakcie jego oczyszczania, silnik podaje dodatkową dawkę paliwa, która ma wypalić zalegającą w nim sadzę. W procesie tym może jednak dochodzić do sytuacji, że nadmiar dostarczonego paliwa nie odparowuje pod wpływem temperatury tyko ścieka po ściankach cylindra i miesza się z olejem silnikowym. W rezultacie olej traci swoje właściwości, a tym samym zdolność utrzymywania dobrej jakości filmu na podzespołach.

Niesprawna pompa oleju lub zapchany filtr oleju

Pompa olejowa to najważniejsza cześć silnika z punktu widzenia jego żywotności. Jest niczym serce tłoczące olej do wszystkich jego zakamarków. W silnikach samochodów sportowych takich jak BMW M5 (E60) zainstalowane mogą być nawet 4 pompy oleju, których zadaniem jest utrzymywanie właściwego smarowania silnika w trakcie gwałtownego skręcania, hamowania czy przyspieszania autem. Pompa olejowa dba tym samym o właściwe ciśnienie oleju w układzie. Jego spadek może w krótkim czasie doprowadzić do zniszczenia silnika. Problem ten jest dobrze znany właścicielom Volkswagenów z silnikami 2.0 TDI czy 1.9 TDI z serii BXE.

Oprócz pompy oleju spore problemy z właściwym smarowaniem mogą przysporzyć także smok olejowy i filtr oleju. Zarówno jeden jak i drugi jest narażony na zapychanie co negatywnie wpływa na smarowanie silnika. Co gorsza, utrudniony przepływ oleju przez wymienione podzespoły wyraźnie obciąża pompę oleju skracając jej żywotność. Filtr oleju posiada jednak zawory przelewowe (obejściowe) tzw. By-passy, którymi w razie zapchania filtra puszczany jest olej silnikowy do układu smarowania (nawet jeśli jest zabrudzony).

Zobacz: Kontrolka niskiego ciśnienia oleju – dlaczego się zapala?

Koniec części pierwszej