Czujnik temperatury spalin (EGTS) to kluczowy element układu wydechowego, odpowiadający za monitorowanie temperatury gazów i ochronę takich podzespołów jak DPF, turbosprężarka czy katalizator. Objawy uszkodzonego czujnika EGTS to m.in. zapalona kontrolka „check engine”, spadek mocy silnika oraz problemy z regeneracją filtra cząstek stałych.
Współczesne samochody naszpikowane są elektroniką, której zadaniem jest nie tylko poprawa osiągów, ale też ograniczenie emisji spalin i ochrona środowiska. Jednym z takich komponentów jest czujnik temperatury spalin (EGTS – Exhaust Gas Temperature Sensor). To niepozorne urządzenie odgrywa istotną rolę w bezpiecznym i wydajnym funkcjonowaniu jednostki napędowej. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym jest EGTS, jak działa, dlaczego jego sprawność jest tak istotna i jak wygląda jego diagnostyka.
Czym jest czujnik EGTS i za co odpowiada?
Czujnik temperatury spalin (EGTS) to komponent układu wydechowego, który mierzy temperaturę gazów opuszczających silnik. Jest to szczególnie ważne w kontekście ochrony takich elementów jak:
- turbosprężarka,
- filtr cząstek stałych (DPF),
- katalizator,
- układ SCR (selektywnej redukcji katalitycznej),
- zawór recyrkulacji spalin (EGR).
Zobacz: Jak zwiększyć kompresję silnika?
Dane pomiarowe z EGTS są przekazywane bezpośrednio do jednostki sterującej silnikiem (ECU), która na ich podstawie podejmuje decyzje np. o zwiększeniu dawki paliwa, aktywacji procesu regeneracji DPF, czy ograniczeniu mocy, by nie dopuścić do przegrzania podzespołów.
Zastosowanie czujnika w praktyce
Czujniki EGTS montuje się w różnych miejscach układu wydechowego – zarówno przed, jak i za wspomnianymi komponentami. Ich umiejscowienie zależy od konkretnego projektu pojazdu i celu pomiaru (ochrona vs. kontrola efektywności systemu). W pojazdach z silnikiem diesla czujniki EGTS są kluczowe dla działania systemu DPF – pomagają kontrolować temperaturę potrzebną do spalenia sadzy (tzw. regeneracji pasywnej lub aktywnej). W autach benzynowych czujniki te chronią turbosprężarkę i katalizator przed zbyt wysoką temperaturą gazów wylotowych.
Rodzaje czujników EGTS – NTC i PTC
Na rynku spotykamy dwa główne typy czujników temperatury:
-
NTC (Negative Temperature Coefficient) – rezystancja maleje wraz ze wzrostem temperatury. Cechują się dużą precyzją, ale tradycyjnie miały niższą odporność termiczną.
-
PTC (Positive Temperature Coefficient) – rezystancja rośnie wraz z temperaturą. Charakteryzują się większą odpornością na wysokie temperatury.
Dzięki postępowi technologicznemu są firmy takie jak NTK Vehicle Electronics (marka należąca do globalnego koncernu Niterra), która opracowała nowoczesne czujniki NTC o podwyższonej odporności termicznej, co pozwala na ich szersze wykorzystanie. W ofercie NTK znajdują się też udoskonalone czujniki PTC, dzięki czemu cała linia EGTS zapewnia wyższą trwałość i dokładność w ekstremalnych warunkach.
Objawy uszkodzonego czujnika temperatury spalin EGTS
Czujnik temperatury spalin, ze względu na swoje strategiczne umiejscowienie w układzie wydechowym, powinien być diagnozowany i serwisowany wyłącznie przez wykwalifikowanego mechanika. Jego prawidłowe działanie ma bezpośredni wpływ na kondycję wielu istotnych komponentów silnika i układu oczyszczania spalin.
Jednym z pierwszych objawów usterki EGTS może być zapalenie się kontrolki „check engine” na desce rozdzielczej. Równolegle można zauważyć spadek mocy silnika, zwiększone zużycie paliwa, a także problemy z regeneracją filtra cząstek stałych (DPF). Niesprawny czujnik może zakłócać pracę jednostki ECU, co w konsekwencji prowadzi do nieprawidłowego dawkowania paliwa lub błędnego przebiegu procesów oczyszczania spalin.
Aby sprawdzić działanie czujnika, należy najpierw odłączyć go od jednostki sterującej (ECU). Pomiar rezystancji można wykonać przy pomocy multimetru, a w bardziej zaawansowanych przypadkach – oscyloskopu, który pozwala ocenić dynamiczne zmiany sygnału w czasie. Kluczową zasadą jest to, że czujnik powinien nagrzewać się wyłącznie dzięki ciepłu generowanemu przez pracujący silnik – niedozwolone jest stosowanie zewnętrznych źródeł ciepła w celu przyspieszenia testu.
Czujnik EGTS może uszkodzić inne części auta
Czujnik EGTS, choć zaprojektowany z myślą o wysokiej odporności na temperaturę i wibracje, może z czasem ulec zabrudzeniu. Zanieczyszczenia wpływają na jego dokładność, dlatego w niektórych przypadkach możliwe jest delikatne oczyszczenie zewnętrznej powierzchni przy użyciu suchej ściereczki. Jednak przy wyraźnym zużyciu lub braku reakcji czujnika na zmiany temperatury zalecana jest jego wymiana na nowy. Warto pamiętać, że niesprawny EGTS może prowadzić do wtórnych uszkodzeń innych podzespołów – szczególnie filtra DPF, który bez właściwej kontroli temperatury może się zapchać, co generuje wysokie koszty naprawy. Dlatego regularna diagnostyka i konserwacja czujnika EGTS jest inwestycją w bezawaryjną pracę pojazdu.
Dodaj komentarz