Droga betonowa czy asfaltowa (bitumiczna) – która jest lepsza, trwalsza? Okazuje się, że odpowiedź nie jest oczywista. Wszystko zależy od przeznaczenia drogi, terminu wykonania czy rodzaju jej eksploatacji.
W Polsce coraz więcej buduje się dróg z nawierzchni betonowych. Nadal jednak przeważają trasy asfaltowe. Czym są te drugie? Asfalt to mieszanka lepiszcza i kruszywa, przy czym samo lepiszcze asfaltowe określane jest jako bitum. Ale w powszechnym rozumieniu jest to rodzaj nawierzchni, czyli mieszanka mineralno-asfaltowa zwana nawierzchnią asfaltową lub bitumiczną. Jednak samego asfaltu jest w niej jakieś 5-8%, nie więcej. W ostatnich latach zaczęły się jednak pojawić opinie, że nawierzchnie asfaltowe są gorsze od betonowych i nie warto w nie już inwestować. Czy to prawda?
Ile mamy dróg asfaltowych i betonowych w Polsce
Z danych GDDKiA wynika, że w 2020 roku przybyło w Polsce 74 km dróg betonowych, i 64 km bitumicznych (asfaltowych). Obecnie na sieci dróg krajowych jest 780,5 km odcinków wybudowanych w technologii betonowej. Zdecydowana większość z nich bo ponad 700 km, to odcinki dróg szybkiego ruchu. W realizacji jest obecnie 1225,2 km, z czego 402,3 km w technologii betonowej, a 732,2 km w bitumicznej. Dla kolejnych 71,3 km wykonawcy realizują kontrakty po części w technologii betonowej, a po części bitumicznej. Pozostałe drogi krajowe w zarządzie GDDKiA to drogi o nawierzchni bitumicznej.
Która nawierzchnia jest lepsza: betonowa czy asfaltowa?
Specjaliści z branży są zgodni, że nie da się jednoznacznie określić, która nawierzchnia jest lepsza. Zarówno technologia betonowa jak i asfaltowa (bitumiczna), każda ma swoje wady i zalety. I dotyczą one zarówno kwestii technicznych, jak i eksploatacyjnych. Trzeba bowiem pamiętać, że z jednej strony beton jest np. bardziej odporny na koleiny, ale z drugiej strony nawierzchnie asfaltowe łatwiej i szybciej się naprawia. Inny jest też czas budowy, co w wielu przypadkach ma istotne znaczenie.
Specjaliści zauważają, że każdy przypadek trzeba rozpatrywać indywidualnie, bo wpływ na wybór rodzaju nawierzchni będzie mieć też stopień degradacji danego odcinka drogi, który ma np. zostać przebudowany, bądź natężenie ruchu przewidywane na danej trasie. Droga betonowa ma to do siebie, że jej eksploatacja wymusza np. okresową wymianę uszczelnienia dylatacji czy kosztownej naprawy spękań płyt lub ich całych. Na dodatek są to czynności czasochłonne. Co gorsza, pozyskany materiał z ich rozbiórki nie może być ponownie wykorzystany w nowej płycie nawierzchniowej (np. remont DK50 obwodnica Młodzieszyna).
Z kolei drogi asfaltowe (bitumiczne) wymagają wymiany warstwy ścieralnej co ok. 12-15 lat. W zależności od stopnia degradacji częściowo wymienia się również warstwę leżącą niżej (wiążącą). W przeciwieństwie do dróg betonowych, w tym przypadku materiał z rozbiórki może być wykorzystywany ponownie (np. remont A2 Konin – Koło).
Zamiana drogi asfaltowej na betonową – czy to możliwe?
W przypadku gdy mamy do czynienia z istniejąca nawierzchnią betonową bądź asfaltową, ich przebudowa „w drugą stronę” jest możliwa. Możemy wykonać nawierzchnię betonową na nawierzchni asfaltowej (tzw. whitetopping, w Polsce przykładem tego jest droga S8 na odcinku Polichno – Wolbórz) lub odwrotnie, odprężając nawierzchnię betonową (łamiąc i krusząc płyty) przykrywa się ją warstwami asfaltowymi.
Z obserwacji specjalistów współpracujących z GDDKiA wynika, że kwestie techniczne nie są głównym wyzwaniem przy wyborze technologii budowy drogi. Dlaczego? Bowiem z kwestiami technicznymi wykwalifikowani inżynierowie sobie poradzą. Najważniejszym czynnikiem okazuje się cena materiałów budowlanych oraz cena i dostępność usług. Jednak wbrew pozorom cena nie może wynikać z obniżenia jakości trasy. GDDKiA określiła, że bez względu na rodzaj nawierzchni, w przypadku dróg klasy A i S okres ich eksploatacji ustalono na 30 lat. Podobnie jest z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa i komfortu podróżowania – warunki geometrii drogi, współczynnik tarcia, profile poprzeczne i podłużne równości. Niezależnie od wybranej technologii, wymagania stawiane drodze i jej nawierzchni są takie same.
Zobacz: Jak i z czego budowano dawniej drogi w Polsce?
Odpowiedź nie jest łatwa. Jasne… Tylko dlaczego ponad 90% dróg utwardzonych na świecie jest asfaltowe. Bo plusów dodatnich jest więcej niż plusów ujemnych.