Czy mając odebrane polskie prawo jazdy, można wykorzystywać zagraniczne prawo jazdy? Czy jest ważne? Okazuje się, że to problem, bo odebrane polskie prawo jazdy widnieje jako informacja w Centralnej Ewidencji Kierowców.
Obywatel napisał list do Rzecznika Praw Obywatelskich, w którym skarży się na braki w przepisach dotyczących usuwania danych z centralnej ewidencji kierowców. Zdaniem skarżącego, przepisy te nie uwzględniają możliwości usunięcia informacji o cofnięciu uprawnienia do prowadzenia pojazdów. Autor listu uważa, że jest to sprzeczne z artykułem 32 ustęp 1 w związku z artykułem 52 ustęp 1 Konstytucji oraz artykułem 41 Konwencji o ruchu drogowym z 1968 roku.
Zagraniczne prawo jazdy nie jest ważne w Polsce?
Kierowca, który zwrócił się do RPO zauważa, że osoby, które uzyskały uprawnienia do prowadzenia pojazdów za granicą, nie są traktowane na równi z osobami posiadającymi uprawnienia uzyskane w Polsce. Nadal widnieją one w Centralnej Ewidencji Kierowców jako osoby, którym uprawnienia zostały cofnięte. W rezultacie, według informacji zgromadzonych w CEK, osoby w takiej sytuacji nie mają uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych na drogach publicznych.
Jest to ograniczenie konstytucyjnego prawa do swobodnego poruszania się po terytorium Polski. Skutkuje to także naruszeniem przepisów Konwencji o ruchu drogowym, ponieważ polskie organy nie uznają prawa jazdy wydanego przez państwo będące stroną tej konwencji. Z listu wynika, że skarżącemu w 2005 roku cofnięto uprawnienie do prowadzenia pojazdów kategorii „B” z powodu niezgłoszenia się na egzamin państwowy w wyznaczonym terminie celem sprawdzenia kwalifikacji. W 2018 roku skarżący uzyskał uprawnienia do prowadzenia pojazdów kategorii „AM” i „B” w Holandii.
Wpis w Centralnej Ewidencji Kierowców nie do usunięcia
W 2021 roku skarżący wystąpił do prezydenta miasta o usunięcie informacji o cofnięciu mu uprawnienia z ewidencji. Prezydent odmówił wszczęcia postępowania. Skarga obywatela została odrzucona przez SKO oraz przez WSA. Uznano, że zgodnie z artykułem 100ab ustęp 1 Prawa o ruchu drogowym nie można prowadzić postępowania w sprawie usunięcia z Centralnej Ewidencji Kierowców osoby, która nie życzy sobie figurować w tej ewidencji jako osoba nieposiadająca uprawnienia do prowadzenia pojazdów, gdy posiada prawo jazdy wydane za granicą.
Zobacz: Odebranie prawa jazda za przekroczenie prędkości niezgodne z Konstytucją
Fakt, że skarżący nadal jest widoczny w ewidencji, ma negatywne konsekwencje prawne. Podczas kontroli został przez policję oskarżony o prowadzenie pojazdu na drodze publicznej bez uprawnienia, mimo że przedstawił prawo jazdy z Holandii.
Informacja o odebraniu prawa jazdy w Centralnej Ewidencji Kierowców
Z artykułu 100ab ustęp 1 Prawa o ruchu drogowym wynika ogólna zasada nieusuwalności danych zgromadzonych w centralnej ewidencji kierowców, z kilkoma wyjątkami. Jednak żadne z tych wyjątków nie obejmuje cofnięcia uprawnienia do prowadzenia pojazdów. Oznacza to, że informacja o cofnięciu uprawnienia pozostaje na stałe w ewidencji. Gdy osobie, której cofnięto uprawnienie, zostanie ono przywrócone (na podstawie decyzji starosty na podstawie art. 103 ustęp 3 ustawy o kierujących pojazdami), informacje o posiadaniu przez nią uprawnienia do prowadzenia pojazdów są zamieszczane w centralnej ewidencji. Dodatkowo, powinno być zaznaczone, że decyzja o cofnięciu uprawnienia nie obowiązuje.
Zobacz: Czy przeterminowane prawo jazdy nadal jest ważne? Czy pandemia trwa?
Natomiast, gdy właściwy organ cofnie kierowcy uprawnienie do prowadzenia pojazdów zdobytego po zdaniu polskiego egzaminu państwowego, a następnie kierowca uzyska takie uprawnienie w innym kraju Unii Europejskiej, informacja o posiadaniu uprawnienia z zagranicy nie jest wprowadzana do centralnej ewidencji. Dane są przekazywane do niej i wprowadzane wyłącznie przez polskie organy i instytucje, a uzupełnianie tych danych następuje automatycznie przez system teleinformatyczny obsługujący ewidencję.
Zagraniczne prawo jazdy a wpis w Centralnej Ewidencji Kierowców
Prawo o ruchu drogowym nie przewiduje, aby dane były wprowadzane do ewidencji przez ministra odpowiedzialnego za prowadzenie ewidencji na wniosek osoby, która uzyskała prawo jazdy w innym państwie Unii Europejskiej. Zgodnie z artykułem 4 ustęp 1 pkt 2 lit. c ustawy o kierujących pojazdami, krajowe prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim UE jest dokumentem potwierdzającym posiadanie uprawnienia do prowadzenia. Jest równoważne z polskim prawem jazdy.
Niemożność usunięcia informacji o cofnięciu uprawnienia z ewidencji oraz brak wprowadzania informacji o uzyskaniu takiego uprawnienia w innym kraju UE powoduje, że dane w ewidencji nie są aktualne. Może to prowadzić do sytuacji, w których podmioty, które mają dostęp do tych danych, takie jak policja, podejmują nieuzasadnione działania, naruszając niepotrzebnie prawa i wolności obywateli. Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego BRPO, Piotr Mierzejewski, prosi dyrektora Departamentu Usług Cyfrowych, Macieja Górskiego, o zbadanie tego problemu, odniesienie się do zarzutu dotyczącego niekonstytucyjności przepisów Prawa o ruchu drogowym oraz rozważenie konieczności odpowiednich zmian w przepisach prawnych.
Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego BRPO, Piotr Mierzejewski, prosi dyrektora Departamentu Usług Cyfrowych, Macieja Górskiego, o zbadanie tego problemu, odniesienie się do zarzutu dotyczącego niekonstytucyjności przepisów Prawa o ruchu drogowym oraz rozważenie konieczności odpowiednich zmian w przepisach prawnych.
Zobacz: Zakaz prowadzenia pojazdów kat. B a inne kategorie – przełomowy wyrok!
Dodaj komentarz