Najnowsze wyniki kontroli jakości paliwa w Polsce

Aktualne i najnowsze wyniki kontroli paliwa w Polsce pokazują, że jakość benzyny, diesla i LPG utrzymuje się obecnie na wysokim poziomie. O ile paliwa płynne zdarzają się czasem być „chrzczone”, o tyle gaz LPG trzyma bardzo wysoki poziom.

Inspekcja Handlowa przez cały rok sprawdza, czy paliwa dostępne na polskim rynku spełniają wymagania jakościowe. Kontrolom podlegają producenci paliw, hurtownicy, magazynujący oraz prowadzący stacje paliw przedsiębiorcy. System kontroli dzieli się na dwie części: europejską i krajową. W części europejskiej podmioty są wybierane losowo przez Prezesa Urzędu, który zarządza systemem monitorowania i kontroli jakości paliw. W części krajowej dobór kontrolowanych podmiotów zależy od sygnałów od kierowców, innych organów, takich jak Policja, oraz negatywnych wyników z poprzednich lat.Podczas pierwszej kontroli jakości paliw w 2003 r. przez Inspekcję Handlową aż 30% badanych próbek nie spełniało wymogów. Dzięki podejmowanym działaniom udało się usunąć wiele nieprawidłowości z rynku. Od kilku lat odsetek nieprawidłowości oscyluje poniżej 4%. Choć liczba stwierdzonych nieprawidłowości w 2023 roku wzrosła w porównaniu do 2022 roku, poprawiła się jakość gazu skroplonego LPG – wszystkie próbki spełniały wymagania jakościowe.”

Kontrole paliwa w Polsce w 2023 roku

W 2023 r. Inspekcja Handlowa zbadała jakość benzyny bezołowiowej, oleju napędowego, gazu skroplonego LPG oraz lekkiego oleju opałowego. Przebadano 1584 próbki paliw ciekłych (832 próbki benzyny i 752 próbki oleju napędowego), 360 próbek LPG oraz 2 próbki lekkiego oleju opałowego. Podczas testów laboratoryjnych wykazano, że 41 próbek paliw ciekłych (34 próbek oleju napędowego i 7 próbek benzyny) nie spełniało wymogów, co stanowiło 2,59% zbadanych. Odsetek zakwestionowanych próbek różnił się w poszczególnych województwach. Najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w województwach: wielkopolskim (5,75%), podlaskim (4,76%), małopolskim (3,81%) i kujawsko-pomorskim (3,64%).

Zobacz: Dodatek do paliwa zalecany do silnika 1.2 PureTech

W przypadku kontroli przedsiębiorców wybranych na podstawie informacji od kierowców, najwięcej nieprawidłowości dotyczyło oleju napędowego w województwach: pomorskim (25%), warmińsko-mazurskim (22,22%) i małopolskim (10%). W wyniku kontroli gazu skroplonego LPG nie zakwestionowano żadnej próbki. Również 2 próbki lekkiego oleju opałowego przeszły pozytywnie testy laboratoryjne. Dostępność tego paliwa jest ograniczona, a wszystkie badane w latach 2013-2022 próbki spełniały wymagania jakościowe.

Jakie parametry paliwa są badane?

Eksperci w laboratorium weryfikują zgodność badanych próbek z normami określonymi w Ustawie o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz Rozporządzeniu Ministra Gospodarki ws. wymagań jakościowych dla paliw ciekłych. Przepisy te definiują parametry wpływające na zanieczyszczenie środowiska oraz prawidłowe funkcjonowanie pojazdów, także w różnych porach roku.

Nieprawidłowości wykryte w oleju napędowym dotyczyły następujących parametrów:

1. stabilność oksydacyjna – określa odporność ON na starzenie; niska objawia się mętnieniem paliwa i powstawaniem osadów żywicznych w zbiorniku i systemie zasilania, co może prowadzić np. do zatykania filtrów paliwa czy zanieczyszczania zaworów wtryskowych,
2. temperatura zapłonu – zbyt niska może stwarzać ryzyko wybuchu oparów oleju podczas nalewania z dystrybutora,
3. zawartość wody – stwierdziliśmy niezgodność pod tym względem w przypadku 2 próbek; obecność wody w paliwie wynika najczęściej z nieszczelności zbiornika, a może prowadzić do korozji układu paliwowego.

W benzynach problem dotyczył najczęściej takich wskaźników jak:

1. prężność par – parametr ma różną wartość dla paliwa letniego i zimowego; od jego wysokości zależy łatwość uruchomienia silnika w temperaturze niskiej, w wysokiej zaś – skłonność do tworzenia się korków parowych,
2. motorową liczbę oktanową – zbyt niska liczba oktanowa może być powodem występowania w silniku spalania stukowego, co oznacza nieprawidłowy przebieg spalania, powodujący głośną i nierównomierną pracę silnika oraz większe zużycie paliwa,
3. indeks lotności – wpływa m.in. na łatwość rozruchu silnika.

Warto pamiętać, że niska jakość paliwa, zwłaszcza benzyny to problem, który odpowiada m.in. za nagar w silniku, za zapychanie filtra cząstek stałych, za spalanie stukowe czy zjawisko LSPI, szczególnie niebezpieczne w nowoczesnych silnikach turbodoładowanych. Wojewódzcy Inspektorzy Inspekcji Handlowej wydali 17 decyzji o wycofaniu z obrotu paliw ze względu na znaczne przekroczenia wymagań jakościowych, informując o tych działaniach Inspekcję Ochrony Środowiska. W 25 przypadkach zawiadomiono organy ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z wprowadzeniem do obrotu paliw niewłaściwej jakości, informując także Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Krajową Administrację Skarbową oraz Policję.

Wnioski z kontroli paliwa w 2023 roku

Odsetek próbek niespełniających wymagań jakościowych jest zmienny, na co wpływają liczba skontrolowanych podmiotów, pobranych próbek oraz zmieniające się wymagania jakościowe. Analiza wyników kontroli w latach 2022-2023 wskazuje na poprawę jakości benzyny na stacjach wybranych do kontroli na podstawie zgłoszeń. Wśród kwestionowanych próbek dominował olej napędowy, którego nieprawidłowości były częstsze w obu częściach systemu.

Jakość gazu LPG w Polsce

Wyniki kontroli jakości LPG w 2023 r., w porównaniu z 2022 r., wskazują na poprawę – wszystkie pobrane próbki spełniały wymagania jakościowe. Analiza wyników kontroli jakości paliw ciekłych w 2022 i 2023 r. wskazuje na poprawę jakości benzyny na stacjach wybranych do kontroli na podstawie wpływających informacji (od kierowców i innych organów). Podobnie jak w latach poprzednich wśród kwestionowanych próbek paliw ciekłych dominował olej napędowy. W jego badaniach odnotowano więcej próbek niespełniających wymagań jakościowych w obu częściach systemu. Co warto podkreślić, w ostatnich latach (2020-2023) nie stwierdzono przekroczeń zawartości siarki w oleju napędowym i benzynie, co jest korzystne zarówno dla pojazdów, jak i środowiska.

Zobacz: Wodór jako paliwo, które napędzi statki morskie? Silnik już powstał!