Rallycross – co to takiego? Poznaj jego zasady i auta w nim rywalizujące!

Rallycross to widowiskowy sport. Biorą w nim udział niesamowite auta i kierowcy, a zasady w nim obowiązujące sprawiają, że wyścigi są bardzo spektakularne. Z tego powodu przyciąga do siebie nowe osoby. O zasadach panujących w tym sporcie opowie Wam nasz redakcyjny kolega Marcin, który prawie każdy możliwy weekend spędza w towarzystwie sportowych maszyn.

Rallycross narodził się w Wielkiem Brytanii. Pomysłodawcą jest angielski producent telewizyjny Robert Reed. W porównaniu z rajdami, które swój początek mają w 1911 r., rallycross jest młodą dyscypliną. Pierwszy wyścig rallycrossowy rozegrano 4 lutego 1967 roku na angielskim torze Lydden Circuit. Jest to forma wyścigów samochodowych rozgrywana na zamkniętych obiektach o mieszanej nawierzchni. Zazwyczaj jest to połączenie toru asfaltowego i odcinka szutrowego. W większości przypadków są to tory, choć zdarzają się na świecie zawody organizowane na stadionach czy w centrach miast. Mamy, więc, połączenie dwóch dyscyplin motorsportu: wyścigów torowych i rajdów.

Tory są kompaktowe i stosunkowo niewielkie, o długości od 800 do 1600 metrów. Pozwala to kibicom zgromadzonym na trybunach, jak również przed telewizorami, na oglądanie walczących ze sobą kierowców w praktycznie każdym miejscu na torze. W odróżnieniu od rajdów, w każdym wyścigu startuje na raz kilka samochodów. Start odbywa się na odcinku asfaltowym.

Zobacz: II Runda Mistrzostw Polski Rallycross – emocji nie brakowało!

Rallycross jest sportem bardzo widowiskowym, w którym bardzo często dochodzi do kontaktu samochodów. Kierowcy walczą zderzak w zderzak, przepychanki między samochodami to coś powszechnego i coś, co uwielbiają kibice. Walka o jak najlepszą pozycję zaczyna się już na starcie, każdy kierowca daje z siebie 100%. Wszystko dzieje się niezwykle dynamicznie i szybko. Nie ma czasu na kalkulacje, odpuszczanie czy odrabianie strat. Gdy dodamy do tego duże prędkości, poślizgi, zaciętą rywalizację między kierowcami oraz nieprzewidywalność to otrzymujemy bardzo emocjonujący sport z dużą dawką adrenaliny!

Jakie zasady obowiązują w rallycrossie?

Kwestią kluczową w wyścigach rallycrossowych jest sposób naliczania puntów, który dość mocno różni się od tego, do czego przyzwyczaiły nas zawody Formuły 1 z Robertem Kubicą. Punkty liczone do klasyfikacji generalnej Mistrzostw Polski Rallycross można zdobyć podczas jednej rundy aż 3 razy w: kwalifikacjach, półfinałach, finałach.  Inną ilość punktów przyznaje się w kwalifikacjach, inną w półfinałach a jeszcze inną w finałach. Na pierwszy rzut oka, zasady wyglądają na skomplikowanie. Bazując na swoim doświadczeniu z lat ubiegłych, oraz na regulaminie tegorocznych Mistrzostw Polski Rallycross, nasza redakcja, postara się przybliżyć Wam zasady panujące w rallycrossie, które na całym świecie są bardzo podobne. MPRC odbywają się wg. planu:

Tak naprawdę, jedna runda MPRC dla zawodników trwa trzy dni, nie mówiąc o przygotowaniu auta, treningach i testach. Dla kibica najważniejszy jest ten ostatni dzień, w którym rozgrywane są finały, jednak Ci najzagorzalsi kibice pojawiają się na torze już w sobotę rano na tzw. rozgrzewce. Kierowcy i ich zespoły pojawiają się na torze w piątek przed zawodami. Gdy rano park maszyn oraz biuro zawodów zostają otwarte, muszą się rozpakować, zjechać autami z lawet, rozstawić swoje mobilne warsztaty i przygotować dokumenty do odbioru administracyjnego. Gdy uporają się z dokumentami, muszą stawić się na badanie kontrolne auta. Oczywiście według wcześniej opublikowanego harmonogramu – wszystko jest tutaj uporządkowane i odbywa się w określonym czasie. Wieczorem pozostaje już tylko odprawa z organizatorem i odpoczynek, chyba, że trzeba coś poprawić w aucie, wtedy nocka zarwana.

Rozbudowane kwalifikacje

W sobotę rano, dzień zaczyna się od rozgrzewki. Każdy z kierowców może wjechać raz na tor, najwyżej na 3 okrążenia. Następnie zaczynają się sesje kwalifikacyjne. Jest ich cztery, trzy w sobotę i jedna w niedzielny poranek tuż przed półfinałami. W każdym biegu startuje maksymalnie 5 samochodów, które ustawione są do startu w jednym rzędzie. Biegi kwalifikacyjne odbywają się na dystansie czterech okrążeń. Pozycja startowa w pierwszym z czterech biegów ustalana jest na podstawie losowania elektronicznego. W drugim biegu kolejność ustalana jest na podstawie wyników z pierwszego biegu, w trzecim na podstawie drugiego a w czwartym na podstawie trzeciego. Podczas kwalifikacji zawodnicy zdobywają punkty, w zależności od uzyskanego czasu. 43 najszybszych kierowców każdego biegu kwalifikacyjnego otrzymuje punkty:

Po zakończonych w niedzielę kwalifikacjach, dodajemy wszystkie punkty zdobyte w każdym z czterech biegów. Pierwszych 16 kierowców z listy wyników biegów kwalifikacyjnych (każdej klasy) otrzymuje punkty do klasyfikacji MPRC w/g zasady:

Czas na półfinały, w których jest tylko 12 miejsc, więc czterech ostatnich punktujących kierowców musi obejść się smakiem. Rozgrywane są dwa półfinały: A i B. W półfinałach startować może maksymalnie po 6 samochodów, ustawionych w trzech rzędach w systemie 2+2+2, na dystansie pięciu lub maksymalnie sześciu okrążeń toru. Kierowcy zajmujący po czterech biegach kwalifikacyjnych pozycje: 1, 3, 5, 7, 9, 11, startują w półfinale A, natomiast kierowcy zajmujący pozycje: 2, 4, 6, 8, 10, 12 startują w półfinale B. W półfinałach, kierowcy zdobywają dodatkowe punkty do MPRC w/g zasady:

Do wielkiego finału awansuje 6 najszybszych kierowców, po trzech z każdego półfinału. Zwycięzca półfinału A lub B, który po biegach kwalifikacyjnych ma większą liczbę punktów, w finale startuje z pierwszego pola. Zawodnicy, którzy zajęli drugie miejsca w półfinale A lub B zajmują w finale pozycje na polach startowych 3 i 4 w zależności, który z nich miał większą liczbę punktów po biegach kwalifikacyjnych. W/w zasada jest analogiczna dla tych, którzy zajęli trzecie pozycje w półfinałach.

Mamy już, więc sześciu finalistów! Wiemy, z którego pola wystartuje każdy z nich. W wielkim finale, tak jak w półfinałach na starcie stanie maksymalnie 6 samochodów ustawionych w trzech rzędach w systemie 2+2+2, na dystansie pięciu lub maksymalnie sześciu okrążeń toru. W finale kierowcy zdobywają dodatkowe punkty do MPRC w/g zasady:

Kierowca, który wygra finał zostaje zwycięzcą zawodów. Wyniki biegu finałowego, to również wyniki klasyfikacji generalnej zawodów. Dalsze pozycje wynikają z punktacji uzyskanej po biegach kwalifikacyjnych. Do klasyfikacji rocznej nie wliczają się dwie rundy, w których zawodnik zdobędzie najmniejszą liczbę punktów, lub w których nie weźmie udziału. Tytuły dla pierwszych trzech zawodników klasyfikacji generalnej Mistrzostw Polski Rallycross:

Rallycross – samochody z podziałem na klasy

Tegoroczne MPRC rozgrywane będą w 8 kategoriach: SuperCar, SuperCar Light, SuperNational 1600, SuperNational – 2000, SuperNational + 2000, RWD Cup oraz SC Cup. Klasy dzielimy min. ze względu na pojemność silnika lub rodzaj napędu. Jest też klasa markowa, w której jeżdżą tylko Fiaty Seicento i Cinquecento.

Równolegle do MPRC rozgrywany jest Puchar Polski AutoCross. Jest to nowa, bardzo ciekawa kategoria, która zadebiutowała w minionym sezonie.

1. SuperCar:

Najmocniejsze i najbardziej zmodyfikowane auta z napędem na cztery koła, napędzane turbodoładowanymi silnikami o pojemność do 2058 cm3 dla silników benzynowych i do 2333 cm3 dla silników diesla. Silniki te generują moc rzędu 600 KM i przyśpieszają na szutrze do 100 km/h w 3 sekundy! Zdecydowanie najszybsza i najbardziej przyciągająca klasa w MPRC.

1. SuperCar Light:

Kategoria stworzona dla zawodników, którzy chcą się ścigać samochodami z napędem na, 4 koła ale nie posiadają dużego budżetu. Pojawiają się tu auta, które kiedyś uczestniczyły w rywalizacji rajdowej na trasach Mistrzostw Polski i Mistrzostw Europy z tzw. Grupy N, Subaru Imprezy czy Mitsubishi Lancery. Maksymalna pojemność wynosi 2500 cm3 dla silników benzynowych turbodoładowanych, natomiast dla silników wolnossących 3500 cm3. Są tu jednak pewne ograniczenia, np. zakaz stosowania sekwencyjnej skrzyni biegów.

1. SuperNational:

Samochody z napędem na przednią lub tylną oś z silnikami o maksymalnej pojemności 4000 cm3.

1. SN 1600:

Samochody z napędem na przednią lub tylną oś z silnikami o pojemności do 1600 cm3

1. SN – 2000

Samochody z napędem na przednią lub tylną oś z silnikami o pojemności od 1601 do 2000 cm3

1. SN + 2000

Samochody z napędem na przednią lub tylną oś z silnikami o pojemności ponad 2000 cm3 do 4000 cm3.

1. RWD Cup

Klasa markowa, w której jeżdżą wyłącznie auta marki BMW serii 3 E36 w nadwoziach: sedan cztero-drzwiowy, coupe i compact 3-drzwiowy. Co ciekawe nie można startować modelem M3.

1. SC Cup

Jak poprzednio, również klasa markowa, w której startują wyłącznie Fiaty Seicento i Cinquecento o pojemności 1108 cm3. Jest to najpopularniejsza klasa, w której startuje najwięcej zawodników. Auta te wyróżnia bardzo niska masa, razem z zawodnikiem ważą minimum 800 kg.

1. Autocross – Puchar Polski

Jedna z największych nowości ostatnich lat w rallycrossie. Autocross to połączenie motocykla i auta, mini bolid. Silnik z motocykla o pojemności 750 cm3 z sześciobiegową sekwencyjną skrzynią biegów.

Moc to 150 KM, przy wadze pojazdu ok. 300 kg, więc przelicznik mocy do masy jest bardzo dobry, co w połączeniu z tylnym napędem daje niesamowite wrażenia z jazdy. Autocrossy cieszą się rosnącym zainteresowaniem wśród kierowców z uwagi na wyjątkowe wrażenia zza kierownicy.

Co to jest Joker Lap i spotter?

Bardzo ważnym elementem w rallycrossie jest Joker Lap. W każdym biegu kwalifikacyjnym, półfinale i finale każdy zawodnik musi przejechać alternatywny kawałek trasy, poprowadzony równolegle do głównego toru. Na polskich obiektach wszystkie Joker Lapy mają nawierzchnię szutrową. Joker został stworzony głównie po to, aby zwiększyć widowiskowość i dodać więcej nieprzewidywalności w zawodach. Przed jego wprowadzeniem, kierowcy po starcie blokowali się nawzajem i bardzo często było tak, że po pierwszych kilku zakrętach samochody jechały jeden za drugim i tak dojeżdżały do mety. Nie było to zbyt widowiskowe a momentami wręcz nudne. Teraz może się zdarzyć, że lider biegu nagle straci prowadzenie, bo zostawił sobie przejazd Joker Lapem na sam koniec. Tak samo zawodnik, który jedzie na końcu stawki, ale już po przejechaniu Jokera, może awansować, podczas, gdy konkurenci będą musieli jechać dłuższą trasą.

W wyniku bezpośredniej walki, czy za szeroko przejechanego zakrętu, zdarza się, że kierowca zmuszony jest pojechać jokera nie wtedy, kiedy sobie to zaplanował przed startem. Pomocnym w podjęciu decyzji o tym, kiedy przejechać Jokera, może być, tzw. spotter. Jest to osoba, która doradza i podpowiada kierowcy. Poprzez radio jest w stałym kontakcie z kierowcą i może mu podpowiedzieć, kiedy najlepiej jest przejechać Jokera, a także gdzie znajdują się rywale. Spotter siedzi na trybunach, widzi to, czego nie widzi kierowca – cały tor i wszystkich zawodników na raz.

Kalendarz zawodów Rallycross w 2021 roku

W sezonie 2021 zaplanowano 8 eliminacji Mistrzostw Polski Rallycross. W tym 2 rundy wyjazdowe i 3 rundy na zupełnie nowym obiekcie w Poznaniu. Jeżeli chodzi o Puchar Polski Autocross, to zaplanowano 5 eliminacji na torach w Polsce. Niestety COVID-19 i obostrzenia w naszym kraju nie pozwoliły na przeprowadzanie pierwszej rundy MPRC i PPAC.

1 runda: 23.04 – 25.04 – Autodrom Słomczyn + PPAC (przełożona na inny termin)

2 runda: 14.05 – 16.05 – Autodrom Słomczyn + PPAC

3 runda: 25.06 – 27.06 – Autodrom Sosnová (Czechy)

4 runda: 31.07 – 01.08 – Tor Poznań + PPAC

5 runda: 27.08 – 29.08 – Tor Poznań + PPAC

6 runda: 17.09 – 19.09 – Autodrom Słomczyn + PPAC

7 runda: 08.10 – 10.10 – Slovakiaring (Słowacja)

8 runda: 22.10 – 24.10 – Tor Poznań + PPAC

Zobacz: Jak trenują w pandemii kierowcy wyścigowi z polskiego rallycrossu?