Czy odszkodowanie z OC lub AC trzeba wykazać w rozliczeniu PIT?

Kiedy odszkodowanie z polisy OC lub AC auta trzeba uwzględnić w rozliczeniu PIT? Czy deklaracja podatkowa zawsze musi zawierać informacje o uzyskanym odszkodowaniu z tytułu umowy ubezpieczeniowej? LEXman postanowił przybliżyć Wam ten temat.

Koniec kwietnia jest gorącym okresem rozliczeń PIT. W składanej deklaracji podatkowej zasadniczo nie ma obowiązku ujawniać odszkodowań ubezpieczeniowych, które podatnik otrzymał w związku z polisami OC lub AC. Jednak od powyższej zasady jest kilka wyjątków. Kiedy odszkodowanie z OC lub autocasco należy wykazać w rocznej deklaracji PIT?

Opodatkowanie odszkodowania z OC i AC

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych odszkodowania dotyczące ubezpieczeń majątkowych i osobowych stanowią jedno ze źródeł dochodu, które podlegają zwolnieniu z podatku. Taka jest zasada, od której można wyróżnić kilka wyjątków.

Zobacz: Czy ubezpieczenie OC przechodzi na nowego właściciela samochodu?

Odszkodowanie ubezpieczeniowe w swoim rocznym rozliczeniu podatkowym będą jednak musiały uwzględnić osoby, które:

1. otrzymały rekompensatę za szkody na majątku związane z prowadzoną działalnością gospodarczą;
2. otrzymały rekompensatę za szkody na majątku związane z prowadzeniem specjalnego działu produkcji rolnej.

W zależności od wybranego sposobu opodatkowania, dochód/przychód przedsiębiorcy z odszkodowania będzie objęty stawką 18,00% lub 32,00% (skala podatkowa), 8,50% (ryczałt ewidencjonowany) lub 19,00% (stawka liniowa).

Ważne!

Opodatkowanie podatkiem dochodowym nigdy nie dotyczy szkód osobowych.

Podatek PIT obejmuje tylko odszkodowania za szkody powstałe na majątku przedsiębiorcy lub rolnika prowadzącego jeden ze specjalnych działów produkcji. Omawiana w niniejszym artykule kwestia nie dotyka osób fizycznych nie prowadzących własnej działalności.

Zobacz: Czy ubezpieczenie OC jest ważne mimo niezapłacenia drugiej raty składki?

Odszkodowanie musi być otrzymane w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej

Należy jednak pamiętać, że odszkodowanie musi być otrzymane w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 maja 2012 r. sygn. II FSK 2169/10 dla przyjęcia „związania z działalnością” w rozumieniu powołanego przepisu należy rozważyć całokształt okoliczności niniejszej sprawy, a nie tylko fakt wykorzystywania przedmiotowego samochodu w działalności gospodarczej. Sąd poza stwierdzeniem, że podatniczka nie wprowadziła przedmiotowego pojazdu do ewidencji środków trwałych i szerokim odwołaniem się do treści art. 17 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, nie poddał ocenie okoliczności, iż podatniczka nie zaliczała do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia środka trwałego, ani tego, że kwota nabycia przedmiotowego samochodu nie została przez nią uwzględniona w ramach rozliczeń podatkowych.

Zobacz: Kara za brak OC w 2016 roku

Ponadto dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy konieczna jest wnikliwa ocena wykorzystywania pojazdu w świetle regulacji zamieszczonej w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o PIT, w kontekście jego związku z wykonywaną przez nią działalnością gospodarczą.

Jak wypełnić PIT uwzględniając odszkodowania z OC i AC?

Jeżeli podatnik musi rozliczyć odszkodowanie od ubezpieczyciela, to jego wartość powinna być uwzględniona we właściwych rubrykach formularza. Odpowiednie pola w deklaracjach podatkowych zostały oznaczone następującymi numerami:

1. 13 – 17 (formularz PIT – 36L za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działalności gospodarczej)
2. 18 – 22 (formularz PIT – 36L za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działów specjalnych produkcji rolnej)
3. 53 – 57 (indywidualny formularz PIT – 36 za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działalności gospodarczej)
4. 53 – 57 lub 104 – 108 (formularz PIT – 36 dla małżonków za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działalności gospodarczej)
5. 59 – 63 (indywidualny formularz PIT – 36 za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działów specjalnych produkcji rolnej)
6. 59 – 63 lub 110 – 114 (formularz PIT – 36 dla małżonków za 2015 rok, odszkodowanie dotyczy działów specjalnych produkcji rolnej)
7. 22 lub 29 (formularz PIT – 28 za 2015 r.)

Odsetki od ubezpieczenia deklarują wszyscy

Z uwagi na przyjętą linię orzeczniczą odsetki otrzymane wraz z odszkodowaniem powinny być uwzględnione w rocznej deklaracji PIT.

Powyższa reguła dotyczy zarówno odszkodowań otrzymanych przez osoby fizyczne prowadzące własną działalność gospodarczą, jak również osób nie mających własnej firmy. Odsetki trzeba wpisać w tych samych polach formularza, co odszkodowania. Osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, traktują odsetki jako dochód z innych źródeł.

Ważne!

Do opodatkowania odsetek od odszkodowań stosuje się identyczne stawki, jak te, które miałyby zastosowanie w przypadku samych odszkodowań ubezpieczeniowych.

Na potwierdzenie powyższego stanowiska warto przywołać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 grudnia 2010 roku, sygn. III SA/WA 1213/10, zgodnie z którym z wykładni art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b ustawy o PIT wynika, że zasądzone wyrokiem sądowym odsetki ustawowe, jako odszkodowanie za utracone korzyści (lucrum cesans) nie podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego.

Zobacz: Stawki podatku od środków transportowych obowiązujących w 2016 roku